Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AHİM), Türkiye’de meydana gelen bir trafik kazası ile ilgili davada yaşam hakkı ihlali gerekçesiyle ilk kez mahkûmiyet kararı verdi. AİHM, 2008 yılında İzmir’de meydana gelen kazada otomobilin çarptığı bariyerlerin önceden hasarlı olduğu gerekçesiyle Türkiye’yi, ölen kadının eşine ve kızına 10 bin euro tazminat, 2 bin euro da mahkeme masrafı ödemeye mahkum etti.
İzmir’in Bornova ilçesine bağlı Cumhuriyet Caddesi’nde 25 Ekim 2008 tarihinde, Fatih Çakır yönetimindeki otomobil, trafikte başka bir araç tarafından sıkıştırılınca kontrolden çıkıp metal bariyerlere çarparak, yaklaşık 6 metrelik şarampole yuvarlandı. Kazada, sürücü Fatih Çakır’ın eşi Yeşim Çakır öldü, o dönem 1 yaşında olan kızları Merve Nisa Çakır ise hafif yaralandı. Polislerin hazırladığı kaza tutanağında otomobilin çarptığı metal bariyerlerin kaza öncesinde de hasarlı olduğu kaydedildi.
BELEDİYEYE DAVA AÇTI
Fatih Çakır, eşinin yaşamını yitirdiği kaza öncesinde hasarlı olan bariyerlerin belediye tarafından onarılması gerektiğini savunarak, Mayıs 2009’da İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne karşı İzmir İdare Mahkemesi’nde tazminat davası açmıştı. Çakır, kazanın meydana geldiği yolun durumu ve söz konusu yolda o tarihe kadar gerçekleşen trafik kazalarıyla ilgili uzman raporu talebinde bulundu. Mahkeme, 27 Mayıs 2010 tarihinde sonuçlanan davada, Çakır’ı ‘kazanın tek sorumlusu’ olarak gösterdi. Hazırlanan bilirkişi raporuna rağmen, idari mahkeme keşif talebini reddetti ve sonrasında Çakır tarafından Danıştay’a sunulan temyiz başvurusu da sonuçsuz kaldı.
AİHM’E TAŞIDI
Fatih Çakır, 2011 yılında davayı AİHM’e taşıdı. Çakır, eşinin ölümünden yol bakım ve onarım işlemlerini yerine getirmeyen devlet görevlilerinin sorumlu olduğunu savunup, bunun Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin yaşam hakkıyla ilgili 2’nci maddesine aykırı olduğunu öne sürdü. Türkiye, dava için Strasburg’a gönderdiği savunmada İzmir İdare Mahkemesi’nin kararını sunarak, ‘kazaya aşırı hız neden oldu’ iddiasında bulundu. Fakat AİHM, Türk yargısının kazayla ilgili yeterli soruşturmayı gerçekleştirmediği ve devletin vatandaşının hayatını koruma konusunda ‘pozitif yükümlülüğünü’ yerine getirmediğini açıkladı. Mahkeme, Türkiye’nin, baba ve kızına 10 bin Euro manevi tazminat, 2 bin Euro da mahkeme masrafı ödemesine hükmetti.
AİHM tarafından verilen cezanın emsal nitelikte olduğu ve ilk defa Türkiye’de meydana gelen bir trafik kazasıyla ilgili idari bir davada, yaşam hakkı konusunda devletin pozitif yükümlülüğünü öne çıkararak ceza verdiği ifade edildi.
