Ağustos toplantısında sürpriz bir şekilde faiz indirimi kararı alan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) kredi faizleri ve büyüme hızına yönelik yeni düzenleme yaptı. Resmi Gazete’de yayınlanan düzenlemelerle, bankalar verecekleri ticari kredilerde faiz oranlarına getirilen katsayıya bağlı olarak menkul kıymet tesis etmek zorunda kalacak. Faizi yüzde 22,85’i aşan krediler için yüzde 20, yüzde 29,38’i aşan krediler için kredi tutarının yüzde 90’ı kadar menkul kıymet tesis edilecek. Düzenleme ile ticari kredilerde yüzde 30’u aşan faiz uygulaması da zorlaştırılmış oldu.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) politika faizi indiriminin ardından kredi büyümesine ve ticari kredilerde uygulanan faiz oranlarına yönelik düzenleme yaptı.
Bankanın Resmi Gazete’de yayımlanan yeni uygulaması, kredi büyüme hızına sınırlama getirirken, kredilerdeki faiz oranlarını politika faizi ile uyumlu hale getirmeyi hedefleyecek.
Buna göre bankalar kredi faizinde, TCMB tarafından belirlenen ve son olarak yüzde 16,32 olan yıllık bileşik referans oranının 1,4 katı olarak uyguladıkları krediler için yüzde 20 menkul kıymet tesisi yapmak zorunda olacak.
Eğer kredi faizi referans katsayının 1,8 katı ve üzerine çıkarsa, tesis oranı yüzde 90 olarak uygulanacak.
Katsayılar baz alarak yapılan hesaplamaya göre ilgili faiz oranları sırasıyla yüzde 22,85 ve yüzde 29,38 düzeylerini gösteriyor.
Yüzde 30’un üzerinde kredi faizi zorlaştı
Bu düzenleme ile yüzde 29,38’in üzerinde ticari kredi faizi, fiilen uygulanabilir olmaktan çıkarılmış oldu. Diğer yandan TCMB, kredi büyüme hızının makroihtiyati tedbirler çerçevesinde sınırlandırılması için de yeni düzenleme yaptı.
Buna göre, zorunlu karşılığa tabi kredilerde yüzde 20 olarak uygulanan zorunlu karşılık tesisi, yüzde 30 menkul kıymet tesisi ile değiştirildi.
Ayrıca 29 Temmuz tarihinden yılsonuna kadar kredi büyümesi yüzde 10’u aşan bankalar için, aşan kısım kadar menkul kıymetin 1 yıl boyunca tesis edilme yükümlülüğü getirildi.
Kredi ile Döviz alımına engel olacak düzenleme
Bu düzenlemeye dâhil edilmeyen kredi türleri ise ancak harcama karşılığı kullandırılabilecek. Eğer krediler harcama karşılığı kullandırılmaz ise, bu krediler de menkul kıymet tesisine tabi tutulacak.
Son düzenleme ile farklı kredi türleri ile alınan kredilerin dövize dönüşünün önüne geçilmesi hedefleniyor.
Ticari faizler yükselirken, kredi büyüme hızı düşüyor
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın son verileri ticari kredilerde faizin yükseldiğine, bununla birlikte trend büyüme hızının gerilediğine işaret etmişti.
İlgili verilere göre ticari kredilerde faiz 12 Ağustos haftası itibariyle yüzde 27,1 seviyesine yükseldi.
Bununla birlikte trend büyüme hızında da gerileme izlendi. 12 Ağustos haftası itibariyle ticari kredilerde trend büyüme hızı 13 haftalık, yıllıklandırılmış ve kur etkisinden arındırılmış hesaplamaya göre yüzde 25’in altına geriledi.
Faiz indiriminin yapıldığı toplantıda düzenlemelerin sinyali verilmişti
TCMB’nin politika faizinin piyasa faizlerine yansımadığı eleştirileri sonrasında TCMB politika faizini 100 baz puan indirdiği toplantının karar metninde parasal aktarım mekanizmasına müdahale yönünde sinyaller vermişti.
Metinde konuyla ilgili olarak “Son dönemde belirgin şekilde açılan politika-kredi faizi makasının parasal aktarımın etkinliğini azalttığı değerlendirilmektedir. Bu çerçevede kurul, makroihtiyati politika setini, parasal aktarım mekanizmasının etkinliğini destekleyecek araçlarla daha da güçlendirmeye karar vermiştir” ifadeleri kullanılmıştı.
Türkiye’de iş dünyası bir süredir piyasadaki faizlerin yüksek seviyesinden şikayetçi oluyordu. Söz konusu şikayetler TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu’nun reel sektör temsilcileri ile yaptığı toplantılarda da dile getirilmişti.
