GİRGİN: ESNAFI EYT KAPSAMINA ALMAMAK İÇİN Mİ YAPILANDIRMA KAPSAMINA ALMIYORSUNUZ?
Dün TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda vatandaşların kamuya yönelik borçlarını yapılandıran kanun görüşmeleri yapıldı. CHP Muğla Milletvekili ve Plan ve Bütçe Komisyonu üyesi Süleyman Girgin, borçları yapılandırılmayan esnafın EYT düzenlemesinde kapsam dışı kalacağını vurguladı.
Girgin şunları söyledi:
YAPILANDIRMA KANUNU ESNAFIN BİR KESİMİNİ EYT KAPSAMINDAN ÇIKARMAYA YÖNELİK
“Bundan önceki Yapılandırma Kanunu olan 7326 sayılı Kanun’un 12’nci maddesinde ve ondan önceki kanunlarda BAĞ-KUR’lu esnafın, durdurulan sigortalılık süreleri ihya edildiği hâlde bu yapılandırma kanununda bu düzenlemeye neden yer verilmedi?
Muğla’da birçok esnaf mesaj gönderiyor, örneğin bir esnaf diyor ki: “1 Mayıs 2021 tarihinden sonra çalışmaya devam ettiğimiz için geçmişteki borçlarımız donduruldu ve sigortalılığımız durduruldu. Borçlarımız eğer yeniden yapılandırılsa 9000 gün prim ödeme süremizi doldurup EYT’ye girebileceğimiz hâlde bu borçlar yapılandırma kapsamına alınmadığı için EYT kapsamına da giremeyiz ve giremiyoruz.”
Bu kapsama giren kaç esnaf var? Bunların birikmiş borçları ne kadar? Bunlar EYT kapmasına girerse bütçeye yükü ne kadar olacak? Bu durumdaki esnafı EYT kapmasına almamak için mi bu borçları yapılandırma kapsamına almadınız?
EMEKLİLİK İÇİN NORM BİRLİĞİ SAĞLANSIN
“Emeklilikte yaşa takılanlar” düzenlemesi kapsamında esnaf ve sanatkârların sosyal güvenlik sorunlarının da çözülmesi gerekiyor. Sabahın seherinden gecenin geç saatine kadar on sekiz saat çalışan esnaf ve sanatkârlar “sosyal güvenlik” şemsiyesi altında olmalarına rağmen, bugüne kadar norm birliği sağlanamadığı için EYT’den yararlanamıyor. Ayrım yapılmadan, “sosyal devlet” ilkelerine göre aynı haktan esnaf da yararlanmalı.
Emeklilik için gereken prim gün sayılarındaki farklılık Anayasa’nın “eşitlik” ilkesine aykırıdır; EYT düzenlemesi kapsamında bu farklılık mutlaka ortadan kaldırılmalıdır. Bununla birlikte, esnaf ve sanatkârlarımız dokuz bin prim gün sayısıyla emekliliğe hak kazanabiliyorken sigortalılar yedi bin iki yüz prim gün sayısıyla emekli olabiliyor. BAĞ-KUR emeklilik prim gün sayısı dokuz bin gün değil, sigortalılarda olduğu gibi yedi bin iki yüz gün olmalı ve bu konuda bir düzenleme yapılmalıdır.
ESNAFIN 2000 YILI ÖNCESİ TESCİL MAĞDURİYETİ GİDERİLSİN
2000 yılından önce oda, sicil ve vergi kaydı olduğu hâlde BAĞ-KUR kaydı olamayan ve bu konuda mağdur olan çok sayıda esnafa bu sürelerinden faydalanma imkânı verilmelidir.
Öte yandan, esnaf ve sanatkârlarımız altmış gün sigorta primini yatırmayınca muayene olamıyor, ilacını alamıyor. İki yıldır hastaneye gitme imkânı sağlandı ancak eczaneden ilacını alıp tedavisini olamama problemi devam ediyor. Sosyal güvenlik primini esnaftan, cezalı da olsa, devlet olarak alıyorsanız eğer sağlık sigortasından da faydalandırmalısınız.
YAPILANDIRMAYLA ‘ELİNİZİ CEBİNİZE ATIN, SON KALAN PARALARI DA VERİN’ DENİYOR
Muğla merkezden bir pastane işletmecisinin bir mektubunu okumak istiyorum, şöyle söylüyor: “Muğla merkez ilçede bir pastane işletmecisiyim. Az önce 2.950 TL BAĞ-KUR ödedim. Bu sadece tek bir kalem. Bunun yanında çalışanların sigortası, maaşı, dükkân kirası, elektrik, doğal gaz, su faturaları artık altından kalkılamayacak bir yük hâline geldi. Bunun yanında iş yerine ait aracın MTV’si, ticari araçlara her yıl yapılan muayene -ki o bile olmuş 1.600 TL- zorunlu trafik sigortası 3 bin TL, kasko yaptırmak zaten mümkün değil 10 bin liralara çıkmış, akaryakıt masrafını saymıyorum bile ayrı bir külfet üzerimizde. Bunun üzerine ham madde alacaksın, üretim yapıp satacaksın ya da ürün alıp satacaksın, sattığının yerine yenisini koyacaksın; geriye ne kalacak? Evine ekmek götüreceksin, bir de ev kirası, elektrik ve doğal gaz parası ödeyeceksin. Bu çark döner mi?” diye soruyor vatandaşımız. “Bir de ‘yapılandırma’ deniyor, elde avuçta kaldı mı ki yapılandırma olsa da borç ödeyebilsin. Yazık bizim gibi vatandaşa! Yapılandırmayla ‘Elinizi cebinize atın, son kalan paraları da verin.’ deniyor vatandaşa. Para mı kaldı cepte?” diye bir pastaneci esnafımız soruyor.
TİCARİ ARAÇ DEĞİŞİKLİKLERİNDE ÖTV İNDİRİMİ SAĞLANMALI
Esnaf ve sanatkârların, araç sahibi şoför esnaflarımızın vergi dairelerine olan vergi borçlarının ana parası dışında hiçbir ödeme alınmaması yönünde bir talepleri var. “Ticari araç değişikliklerinde ÖTV indirimi sağlanmalı.” şeklinde talep var. Basit usuldeki vergi mükelleflerinin bu ekonomik sıkıntılar nedeniyle deftere geçme matrahlarının yükseltilmesinin sağlanması yönünde bir talep var. “5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu’na tabi olan esnaf ve sanatkârlar odaları birliği başkanlıkları, esnaf ve sanatkârlar odası başkanlıkları, şoförler ve otomobilciler odası başkanlıkları için de bir madde eklenerek emlak vergisinden muaf edilmeli.”
