Sezona döviz bazında fiyat artışı ile giren turizm sektöründe üst segment oteller, istenilen doluluklara ulaşamayınca yüksek sezonda fiyat indirimine giderek toparlanmaya başladı. Ancak Ege bölgesinde Bodrum’da doluluk oranları yüzde 50-55 düzeyinde kalan oteller personel çıkarmaya başladı. Kayıtdışı günübirlik kiralıklarda ise güvenlik sorunu ortaya çıktı.
Türkiye turizminin Rivierası olarak adlandırılan Antalya, 2023 sezonuna büyük umutlar ve döviz bazında yüzde 35-50’ye varan fiyat artışlarıyla başladı. 11 ili etkileyen deprem ve Avrupa ekonomisindeki enflasyon ile Rusya-Ukrayna arasındaki savaşın ikinci yılına girmesi, Rusya’da devalüasyonun etkisiyle konaklama sektörünü olumsuz etkiledi.
Öte yandan Antalya’da son 10 yılda yabancılara 80 binden fazla konut satışı gerçekleşti. Özellikle Rus, Ukrayna ve bazı yerleşik yabancıların satın aldıkları konutları günübirlik kiralamaları yanında Airbnb gibi uygulamalar da otellerin doluluklarına olumsuz yansıdı.
Antalya’da turist sayısında tüm zamanların rekoru kırılırken orta ve üst segment otellerde doluluk oranları ise yüzde 60-65 seviyelerinde kaldı. Yüksek sezonda istenilen dolulukları yakalayamayan oteller Avrupa ve Rusya pazarlarında fiyat indirimine başladı. Fiyat indirimiyle birlikte Antalya’da otellerde toparlanma sürecine girdi.
-Turist sayısı 8 milyonu aştı
Antalya Valiliğinden yapılan açıklamada, yılın 7 aylık döneminde Antalya’ya hava yoluyla gelen turist sayısının 8 milyonu aştığı belirtildi. Antalya turizminin 2023 yılında rekorlara doymadığı belirtilen açıklamada, şu görüşlere yer verildi.
‘’Dünyanın gözde turizm merkezleri arasında bulunan Antalya’ya turist akını hız kesmeden devam ediyor. Başarılı bir turizm sezonu geçiren Antalya’ya 1 Ocak- 31 Temmuz tarihleri arasında hava yoluyla gelen turist sayısı 8 milyon 184 bin 89 oldu. Bu rakam turizm noktasında tüm zamanların en iyi 7 aylık dönemi olarak tarihe geçti. Turizm rakamlarında 2022’ye göre yüzde 22 artış var. 2023 yılı 1 -31 Temmuz tarihleri arasında şehri hava yoluyla ziyaret eden turist sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11 artış göstererek 2 milyon 660 bin olarak gerçekleşti. Turizm de rekorlar yılı olarak bilinen 2019 yılının Temmuz ayında Antalya’yı 2 milyon 592 bin 471 kişi ziyaret etmişti.’’
Valilik açıklamasına göre, bölgeye en fazla turist gönderen ülkeler arasında Ruslar 1 milyon 853 bin 879 turist ile ile birinci, 1 milyon 638 bin 603 turistle Almanlar ikinci, 716 bin 991 turist sayısı ile İngiltere üçüncü sırada yer aldı.
-Antalya otelleri toparlanıyor
Profesyonel Otel Yöneticileri Derneği (POYD) Başkan Yardımcısı Hakan Saatçioğlu, Antalya’daki otellerin yıllık bütçe hedeflerinin yüzde 65-75’ni Haziran – Eylül aylarında yaptığını anımsattı. Saatçioğlu, şunları kaydetti.
‘’Haziran öncesi ve Eylül sonrası karlılıklarımız sınırlı olup kar etmekten çok, karlarımızı korumaktır. Maalesef, sezon başında daha öncede belirtmiş olduğumuz gibi deprem, genel seçim sezona olumsuz etkilemiş ve yavaş başlamıştır. Rusya- Ukrayna savaşı ve Rusya’da ekonomideki sıkıntı ve Ruble’nin devalüasyondan etkilendi.
Bu olumsuzluklarda tam da bizlerin almamız gereken erken rezervasyon dönemi ile çakışması sektörü olumsuz etkiledi. Turist gelişi geçen yıllara göre yüzde 24 daha fazla olmasına rağmen bu otellere yansımadı. Hatta ve hatta geçen yılların daha da altında gerçekleşti. Şimdi yeni yeni toparlanıyor.’’
Saatçioğlu, Antalya’da üst segment otellerin toparlanmaya başlaması ve sezonun iklim koşulları nedeniyle uzamasından dolayı personel sayısını koruduğunu kaydetti.
-Kiralık evler
Akdeniz Turistik Otelciler Birliği (AKTOB) Başkanı Kaan Kavaloğlu da yaz tatili için Antalya’yı tercih eden yerli ve yabancı turistin, tatil maliyetini düşürmek için Airbnb ve benzeri platformlar üzerinden kiralanan evlere yöneldiğini bildirdi.
Airbnb ve benzeri uygulamalardan ev kiralamaların 2023 yılında zirve yaptığını otel ve pansiyonlardaki konaklama sayılarına ciddi biçimde olumsuz yansıdığına dikkat çeken Kavaloğlu, şöyle devam etti.
‘’Rakamlar ortada. Gecelemede yüzde 23 artış var ama oteller dolmadı. Neden? Çünkü bu yıl konaklamanın yaklaşık yüzde 19’u evlerde yapıldı. Hatta yüksek gelir grubu olarak gördüğümüz ve otel villalarını tercih eden turist bile artık evlerde konaklıyor. Bu da orta segmentin üzerindeki otelleri ciddi biçimde etkiledi. Bu uygulamalarla haksız rekabet oluştu. Turist böyle bir yöntemi tercih edebilir. Buna sözümüz yok. Ama bu işin denetimi olmalı. Bu işi yapanlar da bizim geçtiğimiz yollardan geçmeli. Dünyada bunun örnekleri var. Vergisini ödesin, denetimi yapılsın biz de onlarla rekabet edelim.”
-Bodrum’da oteller personel sayısını yarıya düşürdü
Ege bölgesinin önemli turizm merkezlerinde otellerin dolulukları yüksek sezon olmasına rağmen yüzde 50-55 civarlarında olduğu belirtildi. Maliyetleri karşılayamayan oteller ise çareyi personel sayısını azaltmakta buldu. Bodrum’da birçok otelin çalışan sayısını yarı yarıya azalttığı öğrenildi.
POYD Bodrum Temsilcisi Yiğit Girgin, bölgede yüksek sezon olmasına rağmen bazı otellerin doluluk oranlarının beklentilerin altında gerçekleştiğini söyledi. Bunda Airbnb gibi uygulamalar ile günlük kiralık evlerin etkili olduğunu ifade eden Girgin, ‘’Şu anda yüzde 60 civarında olan doluluk oranları indirimlerle birlikte Ağustos’ta yüzde 80’i bulur. Kendi memleketimizde turizm mültecisi olduk’’ dedi.
-Yabancılara 10 yılda 80 binden fazla konut satıldı
TÜİK verilerine göre 2023 yılı ilk 6 ayında Antalya’da yabancılara 7 bin 450 konut satılırken, 2022 yılında bu 21 bin 860 olarak gerçekleşti. Antalya’da son 10 yılda yabancılara 80 bin 256 konut satıldı. Başta Ruslar olmak üzere yabancıların satın aldığı konutların büyük bölümünü kayıtdışı tatil amaçlı kiraladıkları belirtiliyor.
-Ülke güvenlik sorunu yaratıyor
Antalya’nın Kemer ilçesinde otel işletmeciliği yapan KEMİAD eski başkanı Ali Nail Kılıç, günübirlik kiralık evlerin kayıt altına alınmasını istedi. Kayıtdışı günübirlik kiralık evlerin ülke güvenliği konusunda da sakıncalar yarattığını anlatan Kılıç, şöyle konuştu.
‘’Otel işletmeleri 80’e yakın vergi ödüyor. Belediyelere en az 4-5 çeşit olmak üzere maliyeye stopaj, KDV ve dolaylı vergiler, reklam-ilan, çöp vergisi ve ruhsat vergileri gibi 80’e yakın vergi ödüyoruz. Otel işletmesi kimlik bildiriminde bulunmaz ise 29 bin 500 TL para cezası, tekrarında da ruhsat iptaline kadar gidiyor. Ancak günübirlik kiralıklarda kimlik bildirimi de yok. Böyle olunca hem ülkenin hem de bölge ve vatandaşlar açısından güvenlik sorunu ortaya çıkıyor.’’/www.turizmdays.com
